Een koe groet een mens als hij of zij de stal inkomt. Tot deze conclusie kwam prof. dr. Leonie Cornips in de twee jaar dat zij onderzoek naar deze dieren doet. Verder blijkt dat hun geloei verschillende vormen aanneemt, evenals hun lichaamshouding. Net mensen? Dat gaat te ver, maar door koeiengedrag te bestuderen, komt Cornips wel achter menselijke trekjes.

Dankzij het boek De soldaat was een dolfijn van Eva Meijers kreeg zij compleet nieuwe inzichten: ook dieren kunnen doelgericht handelen en sociale interacties aangaan.

Als onderzoeker aan het NL-Lab en hoogleraar aan de Universiteit van Maastricht heeft Cornips de koe, vanwege ’haar mooie ogen, mooie wimpers en zachte en rozige neus’ altijd al mooi gevonden. „Ik ben een echt stadsmens, maar ik bracht mijn zomers sinds ik veertig was, altijd op een boerderij door.”

„Ik merkte dat koeien individuen zijn. De een is verlegen en stapt achteruit,
de ander wil je graag ontmoeten en legt haar kop op je schouders. Dat ontroerde me. Eentje kon ik zelfs om haar nek hangen om te knuffelen. Toen wist ik: je kunt ook een relatie met een koe opbouwen.”

Haar onderzoek richt zich op de vraag of ze aan geluid en gedrag van de koe kan merken of ze communiceert. En zo ja, welke betekenis dat heeft. Zo kwam Cornips erachter dat sommige koeien betreders van de stal begroeten door hun kop naar de persoon toe te draaien en een diepe, korte brom te produceren.

Wat kunnen we ermee? Het verandert de kijk op koeien, vermoedt de kenner. „We leven in een periode waarin de biodiversiteit vermindert en in een tijd van klimaatcrisis. Er komt steeds minder ruimte voor andere dieren dan de mens. Het kan zorgen voor discussies hoe we met boerderijdieren omgaan.”

„Honderd jaar geleden was het vanzelfsprekend dat honden werkdieren waren. Tegenwoordig is een hond onderdeel van de familie. We maken nu onderscheid tussen huis- en boerderijdieren, vroeger had een boer vijf koeien en was de woonruimte in feite ook de stal. De koe was onderdeel van het boerengezin.”

„Nu komt de koe door nieuwe bedrijfsvormen steeds verder weg van ons te staan, tot robotisering aan toe. Kan de kennis die we vergaren, alternatieven opleveren?”

Het feit dat koeien groeten, is daarbij een belangrijke ontdekking. „Bij gezelschapsdieren denken we aan een hond die met zijn staart kwispelt of een kat die komt kijken als je binnenkomt. Als koeien dat ook doen, moeten we misschien ook anders met ze omgaan.”

Een koe als huisdier, als we verder doordenken? Cornips sluit het niet uit. „Dat zou best kunnen. Wij vinden het not done om honden en katten te eten, in China doen ze dat wel. Maar koeien eten wij hier wel en in India weer niet. Als we meer kennis van de sociale aspecten hebben, doen we dat wellicht ook niet meer, of we gaan in ieder geval op een andere manier met de dieren om.”

Bron: De Telegraaf 19-08-2020